Door: Maltha studiecoaching op 2 okt 2024
Dyslexie is een leerstoornis die het vermogen om te lezen en schrijven beïnvloedt. Vaak wordt gedacht dat dyslexie al op jonge leeftijd op de basisschool aan het licht komt, maar in de praktijk zien we dat dit niet altijd het geval is. Het komt regelmatig voor dat leerlingen pas op de middelbare school gediagnosticeerd worden met dyslexie. Maar hoe kan het dat dyslexie soms pas zo laat wordt ontdekt? In dit blog onderzoeken we de mogelijke redenen.
Verschillende compensatiestrategieën op de basisschool
Kinderen met dyslexie ontwikkelen vaak slimme compensatiestrategieën om hun lees- en schrijfproblemen te maskeren. Op de basisschool kunnen zij bijvoorbeeld langzamer lezen, meer tijd besteden aan huiswerk of vertrouwen op hun goede geheugen om informatie te onthouden zonder veel te hoeven lezen. Deze strategieën kunnen ervoor zorgen dat de leesproblemen minder opvallen en pas later, wanneer de leerstof complexer wordt, naar voren komen.
Lagere eisen aan lezen en schrijven op de basisschool
In het basisonderwijs ligt de nadruk vaak op het leren lezen, schrijven en rekenen in relatief eenvoudige contexten. Kinderen krijgen in de eerste jaren van hun schoolcarrière vaak veel begeleiding en oefenen veel met dezelfde woorden en structuren. Naarmate ze ouder worden, met name op de middelbare school, neemt de complexiteit van de teksten en de vereiste leessnelheid sterk toe. Dit kan ervoor zorgen dat dyslexie pas opvalt wanneer een leerling deze toegenomen uitdagingen niet meer aankan, ondanks eerder redelijke prestaties.
Individuele verschillen in ontwikkeling
Elk kind ontwikkelt zich in een ander tempo. Sommige kinderen met dyslexie vertonen al in de vroege jaren duidelijke tekenen van problemen met lezen en schrijven, terwijl bij andere kinderen de moeilijkheden pas later zichtbaar worden. In sommige gevallen wordt dyslexie op jonge leeftijd aangezien voor normale variaties in het leesniveau. Wanneer een kind zich trager ontwikkelt dan leeftijdsgenoten, wordt het soms gezien als 'laatbloeier' en krijgt het de kans om in zijn eigen tempo te leren. Pas op de middelbare school, wanneer de druk toeneemt en het tempo versnelt, kunnen de onderliggende leesproblemen zichtbaar worden.
Onvoldoende herkenning van signalen op de basisschool
Hoewel er tegenwoordig meer aandacht is voor dyslexie, worden de signalen soms nog niet voldoende herkend op de basisschool. Dit kan komen door een gebrek aan kennis of ervaring bij leerkrachten om subtiele tekenen van dyslexie op te merken, zeker wanneer de leesproblemen niet extreem zijn. Als een leerling bijvoorbeeld net iets trager leest dan de rest van de klas, maar geen ernstige fouten maakt, kan dit over het hoofd worden gezien. Op de middelbare school, waar zelfstandigheid en snelheid belangrijker worden, kunnen deze problemen duidelijker aan de oppervlakte komen.
Complexere leeseisen op de middelbare school
Op de middelbare school worden leerlingen geconfronteerd met complexere teksten, vakjargon en een hogere lees- en verwerkingssnelheid. Dit zijn vaak momenten waarop leerlingen met onopgemerkte dyslexie vastlopen. Waar de leesproblemen op de basisschool misschien nog beheersbaar waren, worden ze op de middelbare school vaak te groot om te compenseren. Het toegenomen gebruik van moeilijke teksten en abstracte concepten kan dyslectische problemen blootleggen die eerder minder zichtbaar waren.
Wat betekent dit voor ouders en scholen?
Het is belangrijk dat ouders en scholen waakzaam blijven voor lees- en schrijfproblemen, zelfs nadat kinderen de basisschool hebben verlaten. De symptomen van dyslexie kunnen subtiel zijn en zich op verschillende manieren uiten, afhankelijk van de leeftijd en de situatie. Een goede observatie en begeleiding zijn van cruciaal belang om te voorkomen dat kinderen op de middelbare school vastlopen door problemen die wellicht eerder herkend hadden kunnen worden.
Bij Orthopedagogische Praktijk Maltha bieden we uitgebreide dyslexie onderzoeken en begeleiding voor zowel basisschoolleerlingen als middelbare scholieren. Wanneer je merkt dat je kind moeite heeft met lezen of schrijven, zelfs al lijkt dit eerder geen groot probleem te zijn geweest, kan het waardevol zijn om dit te laten onderzoeken. Hoe eerder we eventuele dyslexie vaststellen, hoe sneller we kunnen helpen met de juiste ondersteuning.
Conclusie
Hoewel dyslexie vaak op de basisschool ontdekt wordt, komt het regelmatig voor dat de diagnose pas op de middelbare school gesteld wordt. Dit kan te maken hebben met verschillende factoren zoals compensatiestrategieën, lagere lees- en schrijfeisen op de basisschool, of een laat opkomende complexiteit in de leerstof. Het herkennen van de symptomen en tijdig ingrijpen is essentieel om kinderen met dyslexie de ondersteuning te bieden die ze nodig hebben om succesvol te zijn in hun schoolcarrière.
Heb je vragen of wil je graag een onderzoek naar dyslexie laten doen? Neem gerust contact op met Orthopedagogische Praktijk Maltha, wij helpen je graag verder.
Wellicht zijn deze artikelen ook interessant
dyslexiedyslexieonderzoekspecialistischedyslexiebegeleiding
