Door: Maltha studiecoaching op 1 jun 2016
We kennen allemaal vast wel het gezegde “Leren lopen gaat met vallen en opstaan”, oftewel “van fouten maken kun je leren”. Het liefst maken wij als mensen natuurlijk zo min mogelijk fouten, want een fout wordt vaak geassocieerd met iets negatiefs. Een fout maken kan ons een vervelend gevoel geven, een gevoel van falen. Echter maakt iedereen fouten, of we dat nu willen of niet. Zijn fouten eigenlijk wel zo negatief als dat we ze vaak ervaren?
Fouten zijn noodzakelijk om tot leren te komen
Iedereen, en zeker kinderen, leren de hele dag door. Wat wij leren maakt hoe wij als mens worden gevormd. Fouten zijn noodzakelijk bij dit leerproces. Door fouten te maken leer je hoe het niet moet en daarmee ook hoe het juist wel zou kunnen. Het zorgt ervoor dat je jezelf kan ontwikkelen en kan groeien.
Het leren van je fouten is vaak een onbewust proces. Bewust proberen wij onze fouten zo snel mogelijk te vergeten en te doen alsof ze nooit zijn voorgekomen. Onbewust leer je er toch van en slaan je hersenen op wat ze ervan hebben geleerd. Echter kan worden verwacht dat dit leerproces groter is op het moment dat je bewust bezig bent met het leren van je eigen fouten. Het blijft natuurlijk prettiger om op een positieve manier van je eigen fouten te leren. Daarom is het belangrijk om het leren positief te stimuleren, ook bij het maken van fouten.
Fouten positief stimuleren
Hoe kunnen we dat nu eigenlijk doen, fouten positief benaderen. We zijn toch snel geneigd om er negatief op te reageren, zowel bij onszelf als bij anderen (bijv. “Dat kun je de volgende keer maar beter niet doen”). Logisch natuurlijk, want het liefst willen we ook dat het de volgende keer niet weer gebeurt. We kunnen ons alleen afvragen of ze daar nu het meest van leren. Als we kijken naar kinderen, wat zou hun kunnen helpen om te leren van de fouten die ze gaan maken, of we dat nu willen of niet.
• Erover praten. Het is belangrijk om over fouten te kunnen praten en niet te doen alsof ze nooit zijn voorgekomen. Door over fouten te praten kan er worden gekeken naar de oorzaak (“Weet jij hoe het komt dat dit is gebeurd?”). Echter is niet alleen de oorzaak belangrijk maar ook het gevolg, of de oplossing (“Wat kunnen we de volgende keer anders doen?” of “Wat hebben we hiervan geleerd?”). Zo is er aandacht voor het leerproces en wordt de fout niet negatief, maar juist positief. Er kan van geleerd worden. Daarbij is het goed om niet te vergeten dat fouten maken helemaal niet erg of raar is, want iedereen doet het en het hoort erbij.
• Niet fout zijn. Een fout maken is niet hetzelfde als fout zijn. Dit klinkt logisch, maar is belangrijk om bij stil te staan. Als een fout wordt gemaakt voelt dat vaak als falen. Wie je bent is echter meer dan wat je doet (bijv. fouten maken). Door aandacht te hebben voor het feit dat het kind goed is en de fout kan gebruiken om zichzelf te ontwikkelen, krijgt het een positieve lading.
• Fouten geven ruimte voor verbetering. We kunnen niet perfect zijn en het streven naar perfectie kan er juist voor zorgen dat we het gevoel hebben niet verder te komen (“Het is nooit goed genoeg”). Juist door te kijken naar je eigen fouten en de fouten positief te bespreken met kinderen komt er ruimte voor verbetering en ontwikkeling. De fout is als het ware een les, die ervoor zorgt dat het de volgende keer anders gaat en je kan groeien.
• Zelfvertrouwen. Het klinkt misschien gek, maar door het maken van fouten krijgen we meer vertrouwen in ons eigen kunnen. Mits de fouten positief worden benaderd. Fouten zorgen ervoor dat je steeds verder ontwikkeld en steeds beter wordt in de dingen die je doet. Een kind weet steeds beter hoe hij of zij het moet aanpakken en daarmee groeit ook het zelfvertrouwen.
Leren en ontwikkelen gaat met vallen en opstaan. Fouten kunnen ons daar juist bij helpen.
positiefstimulerenkind
